आचमनं
- ओं अच्युताय नम:
- ओं अनन्ताय नम:
- ओं गोविन्दाय नम:
केशव | नारायण | माधव |
गोविन्द | विष्णु | मधुसूदन |
त्रिविक्रम | वामन | श्रीधर |
हृषीकेश | पद्मनाभ | दामोदरा |
श्री गणपति ध्यानं
शुक्लां बरधरं विष्णुं शशिवर्णं चतुर्भुजम् । प्रसन्न वदनं ध्यायेत् सर्व विध्नोप शांतये ॥
प्राणायाम:
ऒं भू: ऒं भुव: ऒं स्व: ऒं मह: ऒं जन: ऒं तप: ऒं सत्यं । ऒं तत्स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि । धियो॒ योन॑: प्रचो॒दया॑त् ॥ ऒं आपो॒ ज्योती॒रसो॒मृतं॒ ब्रह्म॒ भूर्भुव॒स्वरोम् ।
सङ्कल्पम्
ममोपात्त समस्त दुरितक्षयद्वारा श्री परमेश्वर प्रीत्यर्थं ब्रह्मयज्ञं करिष्ये । ब्रह्मयज्ञेन यक्ष्ये ।
यज्ञः
विद्यु॑दसि॒ विद्य॑ मे पा॒पमान॑मृ॒तात् स॒त्यमुपै॑मि ।
हस्तौ प्रक्षाल्य त्रिराचमेत् । उपस्थं कृत्वा ।
ॐ भूर्भुवः॒ स्वः॑ । तत् स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यम् । भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि । धियो॒ यो नः॑ प्रचो॒दया॑त् । ॐ तत् स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि । धियो॒ यो नः॑ प्रचो॒दया॑त् । ॐ तत् स॑वि॒तुर्वरे॑ण्य॒ भर्गो॑ देवस्य॑ धीमहि धियो॒ यो नः प्रचो॒दया॑त् ।
अग्निमीळे – मधुच्छन्दः । अग्निः । गायत्री ।
॥ ऋग्वेदादिः ॥
अ॒ग्निमी॑ळे पु॒रोहि॑तं य॒ज्ञस्य॑ दे॒वमृ॒त्विजं॑ । होता॑रं रत्न॒धात॑मम् ॥
अ॒ग्निः पूर्वे॑भि॒रृषि॑भि॒रीड्यो॒ नूत॑नैरु॒त । स दे॒वाँ एह व॑क्षति ॥
अ॒ग्निना॑ र॒यिम॑श्नव॒त् पोष॑मे॒व दि॒वेदि॑वे । य॒शसं॑ वी॒रव॑त्तमम् ॥
अग्ने॒ यं य॒ज्ञम॑ध्व॒रं वि॒श्वतः॑ परि॒भूरसि॑ । स इद्दे॒वेषु॑ गच्छति ॥
अ॒ग्निर्होता॑ क॒विक्र॑तुः स॒त्यश्चि॒त्रश्र॑वस्तमः । दे॒वो दे॒वेभि॒रा ग॑मत् ॥
यद॒ङ्ग दा॒शुषे॒ त्वमग्ने॑ भ॒द्रं क॑रि॒ष्यसि॑ । तवेत्तत्स॒त्यम॑ङ्गिरः ॥
उप॑ त्वाग्ने दि॒वेदि॑वे॒ दोषा॑वस्तर्धि॒या व॒यम् । नमो॒ भर॑न्त॒ एम॑सि ॥
राज॑न्तमध्व॒राणां॑ गो॒पामृ॒तस्य॒ दीदि॑विम् । वर्ध॑मानं॒ स्वे दमे॑ ॥
स नः॑ पि॒तेव॑ सू॒नवेऽग्ने॑ सूपाय॒नो भ॑व । सच॑स्वा नः स्व॒स्तये॑ ॥
॥ ऋग्वेद ब्राह्मणम् आरण्यकं च ॥
ॐ अग्निर्वै देवानामवमः । विष्णुः परमः । ओम् । ओम् अथ महाव्रतम् ओम् । ओम् एष पन्थाः एतत्कर्म ओम् । ओम् अथातः संहिताया उपनिषत् ओम् । ओम् विदा मघवन् विदा । ओम् । ओम् महाव्रतस्य पञ्चविंशतिं सामिधेन्यः ओम् ।
ॐ। उक्तानि वै तानि कानि । ॐ। यदिन्द्रादः दासराज्ञे। ॐ। इदं जनाः उपभृता।
॥ यजुः सामाथर्व वेदादयः ॥
- हरिः ॐ। इ॒षेत्वो॒र्जे त्वा॑ वा॒यवः॑ स्थो पा॒यवः॑ स्थ दे॒वो वः॑ सवि॒ता प्राप॑यतु॒ श्रेष्ठ॑तमाय॒ कर्म॑णे॥ हरिः॑ ॐ ॥
- हरिः ॐ। अग्न॒ आया॑हि वी॒तये॑ गृणा॒नो ह॒व्यदा॑त॒ये। नि॒ि होता॑ सत्सि ब॒र्हिषि॑॥ हरिः॑ ॐ ॥
- हरिः ॐ। शन्नो॑ दे॒वीर॒भिष्ट॑य॒ आपो॑ भवन्तु पी॒तये॑। शं योर॒भिस्र॑वन्तु नः॥ हरिः॑ ॐ ॥
- तपः स्वाध्यायनिरतम्। नारायणं नमस्कृत्य। पराशरम् मुनिवरम्।
ॐ नमो॒ ब्रह्म॑णे॒ नमो॑ अ॒स्त्व॒ग्नये॒ नमः॑ पृथि॒व्यै नम॒ ओष॑धीभ्यः । नमो॑ वा॒चे नमो॑ वा॒चस्प॑तये॒ नमो॒ विष्ण॑वे मह॒ते क॑रोमि॥ (एवं त्रिः)
वृष्टि॑रसि॒ वृश्च॑मे पा॒प्मान॑मृ॒तात्स॒त्यमुपागाम् ॥
हस्तौ प्रक्षाल्य ।
देवर्षि-पितृ-तर्पणं करिष्ये ॥
॥ देवर्षिपितृ – तर्पणम् ॥
उपवीती । सकृत् देवतीर्थेन ।
१.प्रजापतिस्तृप्यतु | २.ब्रह्मा तृप्यतु | ३.वेदास्तृप्यन्तु |
४.देवास्तृप्यन्तु | ५.ऋषयस्तृप्यन्तु | ६.सर्वाणि छन्दांसि तृप्यन्तु |
७.ओङ्कारस्तृप्यतु | ८.वषट्कारस्तृप्यतु | ९.व्याहृतयस्तृप्यन्तु |
१०.सावित्री तृप्यतु | ११.यज्ञास्तृप्यन्तु | १२.द्यावापृथिवी तृप्येताम् |
१३.अन्तरिक्षं तृप्यतु | १४.अहोरात्राणि तृप्यतु | १५.साङ्ख्यास्तृप्यन्तु |
१६.सिद्धास्तृप्यन्तु | १७.समुद्रास्तृप्यन्तु | १८.नद्यस्तृप्यन्तु |
१९.गिरयस्तृप्यन्तु | २०.क्षेत्रौषधिवनस्पतिगन्धर्वाप्सरसस्तृप्यन्तु | २१.नागास्तृप्यन्तु |
२२.व्यांसि तृप्यन्तु | २३.गावस्तृप्यन्तु | २४.साध्यास्तृप्यन्तु |
२५.विप्रास्तृप्यन्तु | २६.यक्षास्तृप्यन्तु | २७.रक्षांसि तृप्यन्तु |
२८.भूतानि तृप्यन्तु | २९.एवमन्तानि तृप्यन्तु ॥ |
निवीती । द्विः । ऋषितीर्थेन ।
१.शतर्चिनस्तृप्यन्तु | २.माध्यमास्तृप्यन्तु | ३.गृत्समदस्तृप्यतु |
४.विश्वामित्रस्तृप्यतु | ५.वामदेवस्तृप्यतु | ६.अत्रिस्तृप्यतु |
७.भरद्वाजस्तृप्यतु | ८.वसिष्ठस्तृप्यतु | ९.प्रगाथास्तृप्यन्तु |
१०.पावमान्यस्तृप्यन्तु | ११.क्षुद्रसूक्तास्तृप्यन्तु | १२.महासूक्तास्तृप्यन्तु ॥ |
प्राचीनावीती । त्रिः । पितृतीर्थेन ।
१.सुमन्तु – जैमिनि – वैशम्पायन – पैल – सूत्र – भाष्य – भारत – महाभारत – धर्माचार्यास्तृप्यन्तु |
२.जानन्ति – बाहवि – गार्ग्य – गौतम – शाकल – बाभ्रव्य – माण्डव्य – माण्डूकेयास्तृप्यन्तु |
३.वाचक्नवी तृप्यतु | ४.वडवा प्रातीथेयी तृप्यतु |
५.सुलभा मैत्रेयी तृप्यतु | ६.कहोळं तर्पयामि |
७.कौषीतकं तर्पयामि | ८.महाकौषीतकं तर्पयामि |
९.पैङ्ग्यं तर्पयामि | १०.महापैङ्ग्यं तर्पयामि |
११.सुयज्ञं तर्पयामि | १२.साङ्ख्यायनं तर्पयामि |
१३.ऐतरेयं तर्पयामि | १४.महैतरेयं तर्पयामि |
१५.शाकलं तर्पयामि | १६.बाष्कलं तर्पयामि |
१७.सुजातवक्रं तर्पयामि | १८.औदवाहिं तर्पयामि |
१९.महौदवाहिं तर्पयामि | २०.सौजामिं तर्पयामि |
२१.शौनकं तर्पयामि | २२.आश्वलायनं तर्पयामि |
२३.ये चान्ये आचार्यास्ते सर्वे तृप्यन्तु (त्रिः) ॥ |
पितृवर्ग / मातृवर्ग – तर्पणानि – जीवत्पितृकः न कुर्यात् ।
१.पितॄन् स्वधा नमस्तर्पयामि | २.पितामहान् स्वधा नमस्तर्पयामि | ३.प्रपितामहान् स्वधा नमस्तर्पयामि |
४.मातृः स्वधा नमस्तर्पयामि | ५.पितामही स्वधा नमस्तर्पयामि | ६.प्रपितामही स्वधा नमस्तर्पयामि |
७.मातामहान् स्वधा नमस्तर्पयामि | ८.मातुः पितामहान् स्वधा नमस्तर्पयामि | ९.मातुः प्रपितामहान् स्वधा नमस्तर्पयामि |
१०.मातामही स्वधा नमस्तर्पयामि | ११.मातुः पितामही स्वधा नमस्तर्पयामि | १२.मातुः प्रपितामही स्वधा नमस्तर्पयामि |
यत्र क्वचन संस्थानां क्षुत्तृष्णोपहतात्मनाम् । भूतानां तृप्तये तोयम् इदमस्तु यथासुखम् ॥ तृप्यत, तृप्यत, तृप्यत ॥ |
---|
उपवीती
कायेन वाचा मनसेंद्रियैर्वा बुध्यात्मनावा प्रक्रुते स्वभावात् । करोमि यद्यत्सकलं परस्मै नारायाणायेति समर्पयामि ॥
आचमनं
- ओं अच्युताय नम:
- ओं अनन्ताय नम:
- ओं गोविन्दाय नम:
केशव | नारायण | माधव |
गोविन्द | विष्णु | मधुसूदन |
त्रिविक्रम | वामन | श्रीधर |
हृषीकेश | पद्मनाभ | दामोदरा |
॥ ओं तत्सत् ब्रह्मार्पणमस्तु ॥
Read also in: English (IAST) देवनागरी தமிழ்